Wijn proeven

Proeven of smaak is het zwakste zintuig van de mens. Alle andere zintuigen (zien, horen, ruiken en voelen) zijn veel sterker ontwikkeld en kunnen daardoor onze smaak beïnvloeden of overheersen.

Denk aan:
- Onaantrekkelijk eten, dat is bij voorbaat niet lekker.
- Als een koekje niet knapperig klinkt, dan is het vaak oud.
- Wanneer een soep niet warm is, smaakt het totaal anders.
- Als iets scherp of bitter ruikt, willen we het niet eens eten.

Maar zelfs de locatie kan onze smaak beïnvloeden denk aan een gerecht of wijn wat veel lekkerder is op vakantie dan bij thuiskomst. Of ons humeur, want een diner lijkt minder lekker wanneer het ongezellig is toch?

Smaakpapillen

Onze tong bevat gemiddeld 200 smaakpapillen, die elke 7-10 dagen worden vernieuwd. Door speeksel lossen de smaakstoffen op in water waardoor ze de meeste smaakpapillen goed kunnen bereiken. Smaakpapillen zijn zenuwuiteinden die in verbinding staan met onze hersenen.

In je gehemelte zitten nog meer smaakpapillen, deze zijn belangrijk voor de nasmaak. Want bij het slikken druk je met de tong tegen je gehemelte aan, dit drukt de smaakstoffen tegen deze papillen, waardoor smaken extra sterk en heftig zijn.

Smaak is een perceptie van 5 (tot 6) soorten:
- Zoet = Speeksel wordt dikker en voller, denk aan taart of banaan.
- Zuur = Maakt speeksel dunner, denk aan citrusvruchten.
- Bitter = De mond wordt droog, denk aan tonic.
- Zout = Maakt smaken sterker, MAAR kan makkelijk verzadigd raken!
- Umami = Japans voor hartig. In 2002 aan de lijst toegevoegd.
(niet iedereen erkent het bestaan van Umami).

Je smaakpapillen kunnen trouwens alle verschillende smaken onderscheiden. Dat zoet met de punt van de tong geproefd wordt en bitter alleen achterin geproefd wordt is dus achterhaald.

Smaken kunnen elkaar ook beïnvloeden: ze contrasteren met elkaar of neutraliseren elkaar. Veel wijnmakers spelen hiermee, binnen de regels van hun land,  bij het samenstellen van de wijn. Ze voegen citroenzuur toe wanneer de wijn te zoet (dik) is. Ze voegen zoete most toe wanneer de wijn te neutraal of dun is. 

Bijvoorbeeld:
- Zoet overheerst zout
- Zout versterkt bitter
- Zoet verminderd zuur
- Zoet vertraagd bittersmaak

Smaakprofiel

Belangrijk bij het proeven van een wijn is het opmaken van een smaakprofiel. Dit bestaat uit drie verschillende onderdelen; Geur, Smaak en Stijl.
Waarbij smaak vaak het moeilijkst te bepalen is.
Om hierbij te helpen zijn dit de meest voorkomende aroma-groepen:

• Bloemenaroma: rozen, viooltjes, bloesem e.d. 
• Vruchtenaroma: appel, peer, aardbei, bessen e.d.
• Plantenaroma: gras, hooi, kruisbes, distel e.d.
• Roosteraroma: koffie, brood, karamel, tabak e.d.
• Specerijen/Kruidenaroma: vanille, peper, laurier, tijm e.d.
• Dierlijke aroma: muskus, leer, stalgeur e.d.

Geur:

Welke aroma’s komen je al uit het glas tegemoet? Klopt de eerste indruk van de wijn met de geur van de wijn?

Smaak:

Bijvoorbeeld een lage of hoge smaakintensiteit. Welke aroma’s zitten in de wijn? Hoe is de verhouding tussen alcohol, zuren, suiker en tannine = het balans van de wijn.
Zit er een lange of korte afdronk (nasmaak) aan de wijn?

Stijl:

Is het een frisse wijn, heel fruitig of juist wat zurig? Of proef je rijpe tonen, rijp fruit, hout, kruidigheid. Is de wijn vol of juist wat dun? Is de wijn complex? Met een korte of lange afdronk

Kortom: onder welke van de 8 wijnstijlen valt deze wijn? De wijn plaatsen in één van de 8 wijnstijlen is belangrijk voor combineren met eten.

De 8 wijnstijlen zijn:
1)  lichte en neutrale witte wijn
2)  soepele en fruitige witte wijn
3)  volle en complexe witte wijn
4)  lichte en fruitige rosé wijn
5)  volle en kruidige rosé wijn
6)  lichte en fruitige rode wijn
7)  fruitige en volle, soepele rode wijn
8)  krachtige en complexe rode wijn